Συντάκτες in.gr: Ώρα για ενιαίο ταμείο τύπου

[από το Mediablog.gr] Επιστολή διαμαρτυρίας προς το προεδρείο της ΕΣΗΕΑ έστειλαν οι εργαζόμενοι (και ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ) στο ειδησεογραφικό portal In.gr με αφορμή το άνοιγμα του ασφαλιστικού:

Κύριε πρόεδρε, σε συνέχεια προηγούμενης επιστολής μας πριν από έναν χρόνο ακριβώς, θα θέλαμε να σας επιστήσουμε για άλλη μια φορά την προσοχή στη μεγάλη αδικία που υφίστανται οι εργαζόμενοι δημοσιογράφοι στα ιντερνετικά ΜΜΕ.

Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε με τις συνθήκες που εργάζονται δημοσιογράφοι σε εφημερίδες, ραδιόφωνα και τηλεοπτικούς σταθμούς, όπως επίσης συνεχίζουμε να μην γινόμαστε δεκτοί από την ΕΣΗΕΑ και τον ασφαλιστικό φορέα των δημοσιογράφων.

Παρ’ όλα αυτά, σας ενημερώνουμε ότι θα λάβουμε μέρος στις απεργιακές κινητοποιήσεις που σχεδιάζετε (27/11 και 12/12), όντες αλληλέγγυοι στα δίκαια αιτήματα του κλάδου σχετικά με τις αλλαγές στο ασφαλιστικό που σχεδιάζει η κυβέρνηση.

Οι συντάκτες του in.gr

Στην προηγούμενη επιστολή τους στις 21 Νοεμβρίου 2006 οι εργαζόμενοι ανέφεραν μεταξύ άλλων: » στο νομοσχέδιο, όπως διαπιστώσαμε, περιλαμβάνεται ρύθμιση για την ένταξη στο ΤΣΠΕΑΘ δημοσιογράφων και άλλων εργαζομένων, χωρίς να γίνεται καμία αναφορά στο ζήτημα της ασφαλιστικής κάλυψης των δημοσιογράφων που εργάζονται σε Διαδικτυακά Μέσα και παρέχουν αποκλειστικά και καθαρά δημοσιογραφική εργασία.

Υπενθυμίζουμε ότι οι συντάκτες του in.gr παρέχουμε ειδησεογραφικό έργο το οποίο εμπιστεύονται καθημερινά πάνω από 100.000 αναγνώστες. Πιστεύουμε ότι είναι αδικαιολόγητη η στασιμότητα που παρατηρείται ως προς την ικανοποίηση του πάγιου και δίκαιου αιτήματός μας, ιδιαίτερα όταν προβάλλονται ως αίτια για αυτή την καθυστέρηση καθαρά τυπικοί λόγοι.»

Αυτή η επιστολή μαζί με άλλες φωνές εργαζομένων ανοίγει και πάλι το ζήτημα της δημιουργίας ενός ενιαίου ασφαλιστικού φορέα που να περιλαμβάνει δημοσιογράφους όλων των μέσων, τεχνικούς ραδιοφωνίας, τηλεόρασης και τύπου, φωτορεπόρτερ και διοικητικούς υπαλλήλους ΜΜΕ, ώστε να δημιουργηθεί ένα ισχυρό ταμείο και συνδικάτο και να αποφευχθεί η συνένωση του ΤΣΠΕΑΘ με γιατρούς, φαρμακοποιούς και επιστήμονες…

* από τα σχόλια, ξεχωρίζει η θέση της Ελένης Σπανοπούλου, η οποία σημειώνει:

…σαν δημοσιογράφος προσυπογράφω την πρόταση των παιδιών του in.gr και όσων άλλων αγωνίζονται στα μαγαζιά για το δικαίωμα στη δουλειά και την ασφάλιση. Τάσσομαι κατά του ταμείου επιστημόνων αλλά είμαι υπέρ ενός μεγάλου και δυνατού Ταμείου ΜΜΕ με όλους όσους εργάζονται στα ΜΜΕ. Την εφημερίδα την βγάζαμε πλάι πλάι με τους λιθογράφους, τις εκπομπές στο ραδιόφωνο με τους ηχολήπτες , το ρεπορτάζ στην τηλεόραση με τους εικονολήπτες και τα portalς με τη νέα γενιά Διαδικτύου. Όποιος εξαιρεί τους σκληρά εργαζόμενους σε όλα τα ΜΜΕ αδικεί τον κλάδο, τη δημοσιογραφία και την υπόθεση της ελευθεροτυπίας που είναι βασικός πυλώνας της Δημοκρατίας σε μια ευνομούμενη Πολιτεία .

ΕΤΙΤΑ-ΕΤΙΒΕ: Δημιουργία Ενιαίου Ταμείου Τύπου

Ανοιχτή επιστολή της Ένωσης Τεχνικών Ιδιωτικής Τηλεόρασης Αττικής (ΕΤΙΤΑ) και της Ένωσης Τεχνικών Ιδιωτικής Τηλεόρασης Βόρειας Ελλάδας (ΕΤΙΒΕ):

ΕΝΩΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ (Ε. Τ. Ι. Τ. Α.)
3ης Σεπτεμβρίου & Μάρνης (Ε.Κ.Α.) ΦΑΞ : 2108847368
ΕΝΩΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ε. Τ. Ι. Τ. Β. Ε.)
Αριστοτέλους 32 (ΕΚΘ) ΦΑΞ: 2310642680
Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2007 Αριθμός Πρωτ. 999/371

Α Ν Ο Ι Κ Τ Η Ε Π Ι Σ Τ Ο Λ Η

ΠΡΟΣ: 1. Υπουργό Απασχόλησης κ. Β. Μαγγίνα
2. Υπουργό Επικρατείας κ. Θ. Ρουσόπουλο

ΘΕΜΑ: ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ

ΑΙΤΗΜΑ: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΙΑΙΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΤΥΠΟΥ

Κύριοι Υπουργοί,
Με αφορμή τον διάλογο που διεξάγεται αυτή την περίοδο για το ασφαλιστικό και ειδικότερα την πρόσκλησή σας προς τους κοινωνικούς εταίρους για ανταλλαγή απόψεων πάνω στο θέμα της Ενοποίησης των Ασφαλιστικών Φορέων (β΄ κύκλος συζητήσεων), θέλουμε να σας εκφράσουμε τις θέσεις και τις απόψεις των Ενώσεών μας για το Θέμα.
Ασφαλώς θα γνωρίζετε, όπως με πολλά διαβήματα και επιστολές τόσο προς εσάς όσο και προς τις αρμόδιες υπηρεσίες έχουμε επισημάνει μέχρι σήμερα, ότι εμείς οι Τεχνικοί ραδιοφωνίας και τηλεόρασης είμαστε οι μόνοι εργαζόμενοι στον χώρο του Τύπου που όχι μόνο δεν ανήκουμε σε κανέναν ασφαλιστικό φορέα ο οποίος, πέραν των εισφορών, εισπράττει και Αγγελιόσημο, αλλά ούτε και οι Ενώσεις μας λαμβάνουν κάποιο ποσοστό.
Σας υπενθυμίζουμε ότι το Αγγελιόσημο που προέρχεται από την Τηλεόραση το καρπώνονται οχτώ (8) Ασφαλιστικά Ταμεία Τύπου και το Αγγελιόσημο που προέρχεται από το Ραδιόφωνο, πέραν των οχτώ (8) αυτών Ταμείων, το καρπώνονται και τέσσερις (4) Συνδικαλιστικές Οργανώσεις. Μάλιστα κάποιοι εργαζόμενοι στον Τύπο το λαμβάνουν σε δύο Ταμεία τους (και στο Συνταξιοδοτικό τους Ταμείο και στο Ιατροφαρμακευτικό τους Ασφαλιστικό Ταμείο).
Σας υπενθυμίζουμε ακόμα, ότι και σεις, κ.κ. Υπουργοί, στις συναντήσεις που είχαμε αναγνωρίσατε πως οι πλέον αδικημένοι εργαζόμενοι στον Χώρο του Τύπου είμαστε εμείς οι Τεχνικοί που εργαζόμαστε στην Ιδιωτική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση και παρ΄ ότι αποτελούμε το μισό υπαλληλικό της Προσωπικό, το Αγγελιόσημο που προέρχεται από τις ραδιοτηλεοπτικές διαφημίσεις το καρπούται μόνο το άλλο μισό (το Διοικητικό και το Δημοσιογραφικό).
Πιστεύουμε ότι η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΑ, ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΣΗ, ΟΛΟΥΣ ΟΣΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΑ ΑΠΟΔΙΔΕΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΟ, ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ ΑΝΑΛΟΓΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΟΛΟ ΤΟ ΑΓΓΕΛΙΟΣΗΜΟ αφ’ ενός μεν, βρίσκεται μέσα στις κυβερνητικές προθέσεις, αφ’ ετέρου δε, θα αποκαθιστούσε και την κατάφωρη αυτή αδικία.

Σας ευχαριστούμε πολύ, με εκτίμηση,
ΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ Ε. Τ. Ι. Τ. Α & Ε.Τ.Ι.Τ.Β.Ε

Πρόταση μελέτης για Ενιαίο Ταμείο Τύπου

Ομιλία στο Γενικό Συμβούλιο της ΠΟΕΣΥ [του Γιάννη Μπαζαίου, εκλεγμένου εκπροσώπου της ΕΣΠΗΤ για τα ασφαλιστικά ταμεία]: για το Ασφαλιστικό στο χώρο των ΜΜΕ.

Συνάδελφοι, προέρχομαι από την ΕΣΠΗΤ και είμαι ασφαλισμένος στο ΤΑΙΣΥΤ, στο οποίο είμαι και μέλος του Δ.Σ. Παράλληλα όμως είμαι ενεργός ασφαλισμένος και στο ΤΣΠΕΑΘ, όπως και άλλοι συνάδελφοι. Κλήθηκα να σας μιλήσω για το ΤΑΙΣΥΤ, να σας ενημερώσω για τον τρόπο λειτουργίας, για τις παροχές και τις προοπτικές μια κοινής πορείας με τα άλλα ασφαλιστικά ταμεία στο χώρο του Τύπου.

Αυτά που θα σας πω είναι κυρίως προσωπικές απόψεις. Θα ήταν βεβαίως χρήσιμο να είχαν κληθεί και τα προεδρεία των ενώσεων για να μεταφέρουν και τις απόψεις των σωματείων, για να ακούσουμε τις επίσημες θέσεις. Ελπίζω όμως αυτές οι θέσεις να ακουστούν στη συνάντηση των Διοικητικών Συμβουλίων που ζητά η Ένωσή μου.

Αυτό που μπορεί να μην ξέρετε είναι ότι πολλοί από τους συναδέλφους της ΕΣΗΕΑ (υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 400 άτομα) είναι εδώ και χρόνια ασφαλισμένοι στο ΤΑΙΣΥΤ. Δουλεύουν πλέον σε περιοδικά και θα πάρουν σύνταξη μειωμένη ως και 30% από αυτή που δικαιούνται, λόγω διαδοχικής ασφάλισης, επειδή κάποιοι νομίζουν ότι είναι διαφορετική δουλειά και πρέπει να συνεχίσει να ασφαλίζεται με διαφορετικό τρόπο. Μια εβδομαδιαία εφημερίδα δεν έχει και μεγάλες διαφορές, για παράδειγμα από ένα εβδομαδιαίο πολιτικό περιοδικό, όπως και μια μοντέρνα εφημερίδα ποικίλης ύλης από το ένθετο περιοδικό μιας κυριακάτικης εφημερίδας. Το ίδιο και μια εβδομαδιαία εκπομπή σε σχέση μια καθημερινή, τόσο στο ραδιόφωνο, όσο και στην τηλεόραση. Μόνο η συχνότητα αλλάζει.

Το ΤΑΙΣΥΤ είναι ένα από τα πιο ισχυρά ασφαλιστικά ταμεία στην Ελλάδα. Έχει αποθεματικά ανάλογα του ΤΣΠΕΑΘ και αναλογία ασφαλισμένων προς συνταξιούχων μεγαλύτερη του δώδεκα. Έχει περίπου 8.000 άμεσα ασφαλισμένους και ξεχωριστούς κλάδους σύνταξης, περίθαλψης, επικούρησης και πρόνοιας.

Σε αυτό το σημείο διαφέρει από το ΤΣΠΕΑΘ, το οποίο δεν έχει τίποτε από τα παραπάνω, πέρα από τη σύνταξη. Είναι σε όλους γνωστό, αφού έχετε περάσει από αυτό το στάδιο, ότι η υγεία και η επικούρηση των ασφαλισμένων του ΤΣΠΕΑΘ καλύπτεται από το ΙΚΑ, ενώ δεν υπάρχει δυνατότητα για εφάπαξ.

Όλα αυτά παρέχονται από τον ΕΔΟΕΑΠ μόνο στα μέλη των ενώσεων Δημοσιογράφων και Υπαλλήλων Εφημερίδων. Παρέχονται ακόμη και στους διαφημιστές ή στους κηπουρούς μιας εφημερίδας, αλλά όχι και σε δημοσιογράφους που δεν είναι μέλη συνδικαλιστικών ενώσεων.

Η ΠΟΕΣΥ έχει εγκρίνει ομόφωνα ήδη από το περασμένο συνέδριο ένα ψήφισμα για την ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων του κλάδου. Ένα ψήφισμα με διπλή ανάγνωση, το οποίο μπορεί να μιλάει μόνο για τα ταμεία των δημοσιογράφων, ή να περιλαμβάνει σε αυτά και τους υπαλλήλους και άλλες ειδικότητες.

Διάλεξα την υπερβολή, για να σας δώσω μια διάσταση που πιθανόν να μην έχετε σκεφτεί. Το ΤΣΠΕΑΘ έχει περισσότερους από 17.000 άμεσα ασφαλισμένους, από τους οποίους τα μέλη της ΕΣΗΕΑ δεν είναι περισσότερα από 5.000. Οι υπόλοιποι είναι κυρίως νέοι συνάδελφοι και πολλοί υπάλληλοι. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στο ΤΑΙΣΥΤ, με τη διαφορά ότι όλοι απολαμβάνουν τις ίδιες παροχές.

Εκπροσωπούμε ένα μικρό μέρος των ασφαλιστικών ταμείων μας, δεν ελέγχουμε καν την πλειοψηφία μέσα στο σπίτι μας και παρόλα αυτά μιλάμε αλαζονικά σαν ιδιοκτήτες. Μπορεί οι συζητήσεις μέσα στην ΠΟΕΣΥ να ξεκινούν και να καταλήγουν στους δημοσιογράφους, αλλά πρέπει να δούμε το πρόβλημα συνολικά, αν θέλουμε να καταλήξουμε σε αποτέλεσμα. Η ασφαλιστική ενοποίηση αφορά και άλλους.

Τίθεται βεβαίως το πρόβλημα του επιπέδου παροχών. Κανείς μας δεν θέλει να χάσει κεκτημένα. Αν ξεκινήσουμε όμως φυλάγοντας καθένας το δικό του ταμπούρι και μόνο, πολύ φοβάμαι ότι θα χάσουμε τη μάχη και θα πάμε όλοι σε όρους ΙΚΑ. Μπορεί το ΤΣΠΕΑΘ να μην το νοιάζει τόσο πολύ, αλλά οι ασφαλισμένοι του ΤΑΙΣΥΤ θα χάσουν τόσο σε περίθαλψη όσο και σε παροχές πρόνοιας – το εφάπαξ δηλαδή.

Οι τεχνικές σαλαμοποίησης ενός προβλήματος είναι γνωστές. Στο χώρο των ΜΜΕ πρέπει να υπάρχει ενότητα, αλληλεγγύη, συνεργασία όλων των εργαζομένων, για να γίνει ένα ισχυρό μέτωπο. Αν υπάρχουν περιθώρια ενοποιήσεων ας τα αξιοποιήσουμε άμεσα. Μπορούμε να δούμε ποια από τα ασφαλιστικά ταμεία μας μπορούν να ενωθούν άμεσα σε ένα μεγαλύτερο οργανισμό, χωρίς βεβαίως να χάσουμε σε παροχές. Και να προσπαθήσουμε να περιχαρακώσουμε το αγγελιόσημο φέρνοντας κοντά μας με σαφές χρονοδιάγραμμα και τους υπόλοιπους, ζητώντας από το κράτος και τους εργοδότες να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Αν υπάρχει θέληση, μπορούμε και οφείλουμε αύριο το πρωί να προχωρήσουμε μαζί. Αρκεί οι όροι να είναι ίδιοι για όλους. Με τον ΕΔΟΕΑΠ ως ιδιωτικό φορέα να καλύπτει το σύνολο των ασφαλισμένων. Οι δυνατότητες υπάρχουν. Όπως πολύ καλά ξέρουν οι συνάδελφοι που είναι μέλη στην Επιτροπή Ασφαλιστικού, ο ΕΔΟΕΑΠ έχει δυνατότητες να καλύψει άμεσα και τα περιοδικά, χωρίς να μπλέξουμε με μεταφορές λογαριασμών με κρατικούς φορείς.

Όροι λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης

Τους όρους λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (Ν.Π.Ι.Δ.) περιγράφει η υπουργική απόφαση του Απριλίου 2003, από τον Ροβέρτο Σπυρόπουλο, η οποία δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ.

Το υπουργείο Απασχόλησης προτείνει επίσης υπόδειγμα Καταστατικού για τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (βλ. αρχεία .doc ή .pdf)

Ποιος απειλεί το ασφαλιστικό;

Παρέμβαση του Γιώργου Σταμάτη (καθηγητή Οικονομικής Θεωρίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο) για το ασφαλιστικό σύστημα. Δημοσιεύθηκε στις 4.11.2007 στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, στη στήλη Ιός της Κυριακής.  

Το ετήσιο καθαρό προϊόν της χώρας είναι προϊόν της εργασίας των μισθωτών εργαζομένων και το ιδιοποιούνται οι εργαζόμενοι (υπό τη μορφή των μισθών), οι επιχειρηματίες-καπιταλιστές (υπό τη μορφή κερδών) και το κράτος (υπό τη μορφή φόρων, δασμών, τελών, ασφαλιστικών εισφορών).

Συγκροτούνται, λοιπόν, από το κράτος ταμεία κοινωνικής ασφάλισης -ένα και μοναδικό θα προϋποθέσουμε εμείς χάριν απλούστευσης εδώ.

Στο ταμείο αυτό καταβάλλουν οι εργαζόμενοι ένα ποσοστό του μισθού τους, οι επιχειρηματίες-καπιταλιστές ένα ποσοστό των μισθών που καταβάλλουν στους εργαζομένους τους.

Επίσης κάθε χρόνο καταβάλλει και το κράτος ένα ορισμένο ποσό. Από αυτό το ταμείο πληρώνει το κράτος σε εκείνους τους εργαζόμενους οι οποίοι όσο εργάζονταν εισέφεραν -αυτοί οι ίδιοι και οι εργοδότες τους- στο εν λόγω ταμείο, ένα ορισμένο ποσό (=σύνταξη) και τους παρέχει επίσης δωρεάν ορισμένες υπηρεσίες υγείας, τις οποίες θα αφήσουμε εδώ χάριν απλούστευσης εκτός θεώρησης.

Εστω προς στιγμήν χάριν οικονομίας ότι πληρώνουν στο ταμείο μόνο οι εργαζόμενοι. Φαίνεται τότε σαν οι σημερινοί συνταξιούχοι να ζουν από αυτά που πλήρωσαν αυτοί οι ίδιοι, όταν και όσο εργάζονταν. Δεν υπάρχει πιο πεπλανημένη αντίληψη του πράγματος. Οι σημερινοί συνταξιούχοι ζουν από τις εισφορές που πληρώνουν οι σημερινοί εργαζόμενοι. Μόνο που αυτά που παίρνουν ως σύνταξη βρίσκονται σε μια κάποια αντιστοιχία με τις εισφορές τις οποίες έχουν πληρώσει. Αυτή η λεγόμενη αρχή ανταποδοτικότητας δημιουργεί την εσφαλμένη εντύπωση ότι οι σημερινοί συνταξιούχοι ζουν από τις εισφορές που πλήρωναν όταν και όσο εργάζονταν. Δεν ζουν από αυτές. Από αυτές έζησαν άλλοι. Οι τότε συνταξιούχοι.

Ποιες παράμετροι ή μεταβλητές καθορίζουν ένα τέτοιο σύστημα δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης;

Πολλές και διάφορες, συναρτώμενες με σχετικά περίπλοκες σχέσεις: το όριο συνταξιοδότησης, το προσδόκιμο ζωής, το ύψος και η εξέλιξη του εθνικού προϊόντος, των μισθών, του ποσοστού του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, του ποσοστού ανεργίας, του ποσοστού των ασφαλισμένων εργαζομένων, του ποσοστού των ασφαλιστικών εισφορών, των παρεχόμενων συντάξεων και, τέλος, της αναλογίας συνταξιούχων προς ασφαλισμένους εργαζομένους.

Οι σχέσεις αυτών των μεγεθών είναι βεβαίως περίπλοκες. Ο γράφων και ίσως κι ο αναγνώστης τις κοιτάζουν μάλλον περιδεείς. Ωστόσο υπάρχουν στη χώρα μας μαθηματικοί, στατιστικοί, αναλογιστές, δημογράφοι και εντέλει και οικονομολόγοι, οι οποίοι είναι ικανοί να μας πουν πάνω κάτω πώς τελοσπάντων συναρτώνται.

Ετσι, για να έχουμε μια κάποια ιδέα αυτής της συνάρτησης: Αν σε ένα χρονικό διάστημα για οποιουσδήποτε λόγους (λόγω αύξησης της ανεργίας, λόγω μείωσης του ποσοστού του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, λόγω μείωσης του ποσοστού των ασφαλισμένων εργαζομένων, λόγω μη πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών από εργοδότες ή και από το κράτος, λόγω γήρανσης του πληθυσμού) δεν είναι πλέον δυνατόν να συνεχίζουν να πληρώνονται επί μακρόν οι συντάξεις που πληρώνονταν μέχρι σήμερα, τι πρέπει τότε να γίνει; Ή πρέπει να μειωθούν οι συντάξεις ή να γίνει κάτι άλλο. Τι; Αυξάνουμε τα όρια συνταξιοδότησης. Ή αυξάνουμε τις εισφορές. Ή φροντίζουμε οι εργοδότες να ασφαλίζουν όλους τους εργαζομένους τους και να πληρώνουν τις εισφορές τους, καθώς επίσης και το κράτος να πληρώνει τη δική του εισφορά. Αλλοι τρόποι αντιμετώπισης είναι η αύξηση του ποσοστού του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, η μείωση της ανεργίας, η αύξηση των μισθών, η αύξηση των εισφορών ή, τέλος, αν όλα αυτά δεν είναι δυνατά, η μείωση των συντάξεων. Ποια είναι τα προβλήματα της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης στη χώρα μας σήμερα; Ενα και μοναδικό: οι χαμηλές, οι άθλιες συντάξεις.

Πώς προκλήθηκε αυτό το πρόβλημα είναι λίγο πολύ γνωστό. Δημιουργήθηκε από εσκεμμένες παραλείψεις ή ενέργειες των κρατούντων. Τις απαριθμούμε χωρίς ιεράρχηση: ανασφάλιστη εργασία, εισφοροδιαφυγή, μη πληρωμή εργοδοτικών εισφορών και διευκόλυνσή της, μη πληρωμή του κρατικού μεριδίου στα ταμεία. Μέχρι προ τινος υποχρέωναν τα ταμεία να καταθέτουν άτοκα τα χρηματικά τους αποθέματα στην ΤτΕ. Και μόλις χτες τα «έπειθαν» να τα τοποθετούν στα διαβόητα μυστικά δομημένα ομόλογα των Αλογοσκούφηδων και Τσιτουρίδηδων. Αλλ’ αυτή είναι η πλέον αθώα όψη του πράγματος.

Οι κρατούντες απάλλαξαν και απαλλάσσουν εργοδότες από εργοδοτικές εισφορές (π.χ. προς το ΝΑΤ). Επίσης, για να μπορέσουν να πουλήσουν χωρίς τις υποχρεώσεις τους στα επαγγελματικά ασφαλιστικά ταμεία τους επιχειρήσεις που ανήκουν στο Δημόσιο (ΔΕΗ, τράπεζες), ενέταξαν τα επαγγελματικά ασφαλιστικά ταμεία αυτών των επιχειρήσεων με τα ελλείμματά τους στο ΙΚΑ, εμφανίζοντας αυτή την ενέργεια ως ενοποίηση ταμείων.

Το ταμείο της ΔΕΗ το επωμίσθηκε το ίδιο το Δημόσιο. Τι του κόστισε αυτό του Δημοσίου; Τριάμισι τρισεκατομμύρια δραχμές. Θα τα φορτώσει αργότερα στο ΙΚΑ.

Και παλιότερα, αλλά και σήμερα, τι έκαναν και τι κάνουν οι κρατούντες; Φόρτωναν στα ταμεία προνοιακές δαπάνες του Δημοσίου. Ανάγκασαν δηλ. ταμεία να δίνουν συντάξεις σε επαναπατρισθέντες ομοεθνείς που φυσικά δεν είχαν πληρώσει καμία ασφαλιστική εισφορά. Και τι έκαναν μόλις χθες; Φόρτωσαν το ταμείο των ιερέων στο ΙΚΑ, αφού προηγουμένως διεμερίσαντο τα ιμάτιά του, δηλ. την ακίνητη περιουσία του, μεταβιβάζοντάς την στο Δημόσιο και την Αρχιεπισκοπή Αθηνών.

Κάνουν το κατά δύναμη για τα πατώσουν τα ταμεία οι κρατούντες. Και επίσης για να μας πείσουν ότι είναι χαμένη ιστορία η δημόσια κοινωνική ασφάλιση. Και ότι πρέπει τελοσπάντων να την ιδιωτικοποιήσουμε, δηλ. να ασφαλιζόμαστε τώρα πλέον όλοι εμείς ιδιωτικά. Μα πώς;

Από τις τρεις κι εξήντα που παίρνουμε; Ασε δε την περίπτωση που φαλιρίσουν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Σχετικά προσφάτως δεν φαλίρισαν κάποιες στις ΗΠΑ;

Το παραμύθι ότι η δημόσια κοινωνική ασφάλιση δεν είναι βιώσιμη το προάγουν συστηματικά. Τον ίδιο τον κ. Σπράο μπορεί να μην τον ξέρετε.

Την έκθεσή του, όμως, για το Ασφαλιστικό την ξέρετε ασφαλώς, όπου έγραφε ότι το σύστημα θα καταρρεύσει το 2005. Το τρέχον είναι το σωτήριο έτος 2007 και το σύστημα δεν έχει καταρρεύσει.

Κατασκευάζουν συνεχώς μακροπρόθεσμες προβλέψεις (10ετίας, 20ετίας κ.ο.κ.) κατάρρευσης της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης. Κάθε ανεπηρέαστος αναλυτής θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί όλες αυτές οι προβλέψεις είναι ανοησίες και εξυπηρετούν απλώς την ιδιωτικοποίηση της ασφάλισης. Και τι επιχειρήματα δεν επιστράτευσαν! Πριν απ’ όλα τη δημογραφική εξέλιξη. Δηλ. ότι λόγω της γήρανσης του πληθυσμού λιγότεροι εργαζόμενοι θα έχουν τώρα πλέον να θρέψουν περισσότερους συνταξιούχους. Ε, και λοιπόν;

Δεν χάλασε και ο κόσμος. Το αντεπιχείρημα που ακολουθεί δεν είναι δικό μου, αλλά γερμανού συναδέλφου στατιστικού. Εχουμε περισσότερους γέροντες και λιγότερα παιδιά; Μα, τότε, εμείς που εργαζόμαστε, αντί να ταΐζουμε παιδιά, θα τρέφουμε γέροντες. Πού είναι το πρόβλημα;

Συνοψίζοντας: Η δημόσια κοινωνική ασφάλιση θα μπορούσε -ακόμη και στην καπιταλιστική παγκοσμιοποιημένη, νεοφιλελεύθερη κοινωνία μας- να είναι βιώσιμη. Ως φαλιρισμένη -σήμερα, αύριο, μετά από 10 ή 50 χρόνια- την παριστούν αυτοί που θέλουν να την ιδιωτικοποιήσουν.

Και βεβαίως μπορούμε να θρέψουμε τους συνταξιούχους -, ακόμη κι όταν ένας μόνο εργαζόμενος θα είχε να θρέψει έναν συνταξιούχο. Ακόμη και στη χώρα μας ένας εργαζόμενος παράγει πολλά, πάρα πολλά. Ρίξτε μια ματιά γύρω σας για να το συνειδητοποιήσετε.

Χυδαία ειπωμένο: πολυτελείς κατοικίες, βίλες, κότερα, πισίνες, φουσκωτά, 4Χ4 και άλλα πολλά που τα παρήγαγαν οι εργαζόμενοι και όχι αυτοί που τα απολαμβάνουν. Πώς θα διαθρέψουμε αξιοπρεπώς αυτούς που παλιότερα παρήγαγαν όλα αυτά; Μα, απλώς, αυξάνοντας αντιστοίχως τις ασφαλιστικές εισφορές. Τις εισφορές τίνος; Δεδομένων των μισθών πείνας που πληρώνονται σήμερα, τις εισφορές των εργοδοτών.

Η απάντηση στα προβλήματα του Ασφαλιστικού είναι λοιπόν πώς θα μετατρέψουμε τα «κότερα» σε αγαθά αναγκαία για την αξιοπρεπή διαβίωση αυτών που μέχρι χθές παρήγαγαν αυτά τα «κότερα». Φοβάμαι πως αυτό δεν είναι δυνατόν χωρίς να αλλάξουμε την κοινωνία μας. Χωρίς αυτή την αλλαγή, θα ιδιωτικοποιηθεί η ασφάλιση υγείας και γήρατος. Τόσο σίγουρα, όσο το Αμήν στην εκκλησία.

Εισφοροδιαφυγή: Το θαμμένο πόρισμα του 1992

[Ιός της Κυριακής, Ελευθεροτυπία, 4.11.2009] Σαν να μην πέρασε μια μέρα! Διαβάζοντας το εμπιστευτικό πόρισμα της Ειδικής Επιτροπής προς τον (τότε) διοικητή του ΙΚΑ Γ. Χιώτη για την εισφοροδιαφυγή το 1992 αντιλαμβάνεται κανείς -15 χρόνια μετά- ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει. Μόνο το μέγεθος της εισφοροκλοπής έχει διογκωθεί:

Από 90 δισ. δραχμές τότε (δηλαδή, 265 περίπου εκατομμύρια ευρώ), σήμερα αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ίδιου του ΙΚΑ. Καμιά από τις σαφείς προτάσεις της Επιτροπής ουσιαστικά δεν εφαρμόστηκε και έτσι η «αδιέξοδη» πορεία του ΙΚΑ (και όλου του δημόσιου ασφαλιστικού συστήματος) συνεχίζεται προς τέρψιν των ασύδοτων «δυνάμεων της αγοράς».

Ας δούμε ορισμένα χαρακτηριστικά σημεία του πορίσματος:

*«Εισφοροδιαφυγή παρατηρείται όταν οι εργοδότες για την εργασία που παρέχουν σ’ αυτούς μισθωτοί και είναι ασφαλιστέα στο ΙΚΑ δεν καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές ή καταβάλλουν για λιγότερες ημέρες εργασίας από αυτές που πραγματοποιούνται, υπολογιζόμενες σε αποδοχές χαμηλότερες από τις πραγματικά καταβαλλόμενες ή τις νόμιμα καταβλητέες (επί τη βάσει Συλλογικών Συμβάσεων)».

*Το πόρισμα αναφέρεται στους «γνωστούς» κλάδους: Οικοδομή, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εποχικές εργασίες, μπαρ – καφέ, αμοιβή με το κομμάτι, αλιευτικά, ναυπηγοεπισκευαστική, dealers (τώρα έχουμε και τα ντιλίβερι), εργάτες γης (ανθοκομεία, θερμοκήπια, ελαιοτριβεία, συσκευαστήρια αγροτικών προϊόντων), εργάτες κτηνοτροφίας και ιχθυοκαλλιέργειας, τουρισμός, φροντιστήρια, ιατρεία, δικηγορικά γραφεία, οίκοι ευγηρίας, κλινικές, ταξί, μεταφορικές επιχειρήσεις, συνεργεία καθαριότητας κ.ά.

*«Το ισχύον σύστημα συντηρεί και αναπαράγει εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή στα οικοδομοτεχνικά έργα (…) Είναι μοναδική σε έκταση για πολιτισμένη χώρα η αυθαίρετη δόμηση που παρατηρείται στη χώρα μας, η οποία -πέραν του ότι συνεπάγεται καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, συντελεί στη φοροδιαφυγή κ.λπ.- είναι βασική αιτία εισφοροδιαφυγής…»

*«Στις επιχειρήσεις που απασχολούν μέχρι 30 εργαζόμενους η εισφοροδιαφυγή μεθοδεύεται ως εξής: Αναγγέλλουν την πρόσληψη των εργαζομένων στις Επιθεωρήσεις Εργασίας με μεταγενέστερες ημερομηνίες από τις πραγματικές ή δεν την αναγγέλλουν καθόλου. Καταρτίζουν συμβάσεις εργασίας οι οποίες είναι εικονικές ως προς την ημερομηνία πρόσληψης και το ύψος των αποδοχών. Ασφαλίζουν τους εργαζόμενους για λιγότερες ημέρες από τις πραγματικές είτε με την ανοχή τους είτε όχι. Δεν εκδίδουν εκκαθαριστικά μισθοδοσίας, παρ’ ότι υπάρχει νομοθετημένη σχετική υποχρέωση».

*«Στις επιχειρήσεις που λειτουργούν εποχιακά παρατηρείται εισφοροδιαφυγή και ειδικά στις τουριστικές περιοχές ο έλεγχος είναι δυσχερής (…) Στα νυχτερινά κέντρα, μπαρ κ.λπ. ο έλεγχος είναι δυσχερής γιατί λειτουργούν νυχτερινές ώρες και Σαββατοκύριακα, οπότε οι υπηρεσίες του ΙΚΑ αρκούνται στα στοιχεία που προσκομίζουν οι εργοδότες, χωρίς να γίνεται ουσιαστικός έλεγχος, με αποτέλεσμα μεγάλης έκτασης εισφοροδιαφυγή».

*«Στις μεγάλες επιχειρήσεις η εισφοροδιαφυγή εκφράζεται κυρίως με τη δυνατότητα, μέσω της λογιστικής τεχνικής, μείωσης ή απόκρυψης αποδοχών που υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές και αντίστοιχης μεταφοράς ή εμφάνισής τους σε λογαρισμούς εξόδων που τυπικά εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής εισφορών οι εργοδότες για τις αποδοχές αυτές (σ.σ.: από τότε ανθούν τα «μπλοκάκια» – ΔΠΥ και τα Δελτία Επαγγελματικής Δαπάνης). Το πρόβλημα εντείνεται και από την εγγενή αδυναμία των υπηρεσιών μας να διενεργήσουν ουσιαστικό έλεγχο, για τον οποίο απαιτούνται ειδικευμένες λογιστικές γνώσεις, καθώς και από την ισχύουσα νομοθεσία (Κώδικας Φορολογικών Στοιχείων) που απαγορεύει την πρόσβαση του ΙΚΑ σε όλα τα στοιχεία και βιβλία των επιχειρήσεων».

*«Το σύστημα είσπραξης των καθυστερούμενων εισφορών οδηγεί σε εισφοροδιαφυγή. Δημιουργεί στον εργοδότη, λόγω της καθυστέρησης που παρατηρείται στην είσπραξη, την πεποίθηση ότι μπορεί το ΙΚΑ να μην βεβαιώσει τις εισφορές καθόλου ή και αν τις βεβαιώσει μπορεί να μην τις εισπράξει καθόλου (…) Πρέπει να επισημανθεί ότι η αναποτελεσματικότητα του συστήματος εισπράξεων ενισχύει τάσεις αρνητικής συμπεριφοράς ασυνεπών εργοδοτών, είτε με την προσδοκία κάποιας τελικά νομοθετικής ευνοϊκής ρύθμισης της οφειλής τους, είτε με την αξιοποίηση των αδυναμιών του ίδιου του εισπρακτικού συστήματος».

*«Είναι δύσκολο να εξηγήσει κανείς στους συνταξιούχους πώς είναι δυνατόν να εισπράττουν το ίδιο ποσό σύνταξης ασφαλισμένοι που έχουν πραγματοποιήσει 1.500 ημέρες με εκείνους που έχουν πραγματοποιήσει 7.500 ημέρες (…) Η χορήγηση των κατωτάτων συντάξεων ενισχύει το πρόβλημα της αποφυγής από την ασφάλιση» (σ.σ.: Δείτε τις εξαγγελίες Καραμανλή για την «Κατώτατη Εθνική Σύνταξη»).