«Παγίδα» το μπλοκάκι για ασφαλισμένους του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

Σε μεγάλες περιπέτειες μπαίνουν όσοι μισθωτοί «νέοι» ασφαλισμένοι (μετά την 1/1/1993) στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εργάζονται και με δελτίο παροχής υπηρεσιών, καθώς είναι πολύ πιθανό να κληθούν να πληρώσουν υπέρογκες αναδρομικές εισφορές στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ), σύμφωνα με την εγκύκλιο #16 (10/6/2014) του ΟΑΕΕ.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΟΑΕΕ για την εφαρμογή του νόμου 4254/2014 (ΦΕΚ 85 Α) ο οποίος ψηφίστηκε τον περασμένο Απρίλιο, όσοι «νέοι ασφαλισμένοι» (που ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά μετά από το 1993) του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ έχουν ενεργό δελτίο παροχής υπηρεσιών, μπορούν να επιλέξουν ως φορέα κύριας ασφάλισης το ΙΚΑ, μόνο αν ο εργοδότης τους, τους «κολλάει» 25 ένσημα τον μήνα. Εάν ο ΟΑΕΕ εντοπίσει ότι λείπει έστω και ένα ένσημο του ΙΚΑ, όχι μόνο θα υποχρεώσει τον εργαζόμενο να ασφαλιστεί στο ταμείο των αυτοαπασχολούμενων πληρώνοντας τουλάχιστον 230 ευρώ το μήνα, αλλά θα ζητήσει και αναδρομικά εισφορές.

Το παράδειγμα που δημοσιεύεται στην εγκύκλιο αφορά περίπτωση εργαζόμενου για τον οποίο ο ΟΑΕΕ διαπιστώνει έλλειψη 3 ενσήμων και αρνείται να απαλλάξει τον εργαζόμενο από την υποχρέωση καταβολής εισφορών στον ΟΑΕΕ. Ο εργαζόμενος επαναφέρεται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ από τότε που έκανε έναρξη επαγγέλματος μέχρι και τη λήξη της παράλληλης απασχόλησης. Δηλαδή η έλλειψη… 3 ενσήμων θα του κοστίσει τουλάχιστον 3.000 ευρώ!

Η διοίκηση του ΙΚΑ χαρακτηρίζει ελλιπή τη συγκεκριμένη ρύθμιση και έχει γνωμοδοτήσει σχετικά στο υπουργείο Εργασίας και, ότι το ζήτημα έχει και πολιτικές διαστάσεις, καθώς η ενεργοποίηση της εγκυκλίου ουσιαστικά «τιμωρεί» όποιον μισθωτό με παράλληλη απασχόληση συμμετέχει -έστω και για μία ημέρα- σε απεργία.

«Εκθεση προόδου» Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών

Η πρώτη «τριμηνιαία έκθεση προόδου» του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο.) αποτυπώνει στοιχεία οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία για το χρονικό διάστημα από την ίδρυσή του έως και την 31-07-2014 στους ακόλουθους τομείς:
• Ανάλυση των Οφειλών που έχουν ενταχθεί στο Κ.Ε.Α.Ο.
• Ενέργειες Είσπραξης
• Στοιχεία Εισπράξεων
• Επόμενες Ενέργειες για την Ενίσχυση της Εισπραξιμότητας του Κ.Ε.Α.Ο.

Στο Κ.Ε.Α.Ο. έχει δημιουργηθεί Ενιαίο Ηλεκτρονικό Μητρώο Οφειλετών, στο οποίο εντάσσονται σταδιακά από τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ., Ο.Α.Ε.Ε., Ο.Γ.Α., Ε.Τ.Α.Α.) οι οφειλές άνω των 5.000 ευρώ των εργοδοτών ή ασφαλισμένων που δεν εξόφλησαν, δεν ρύθμισαν την οφειλή ή απώλεσαν την ρύθμιση στον Φορέα τους. Το Κ.Ε.Α.Ο. διαχειρίζεται τις οφειλές όπως αυτές διαμορφώνονται και αποστέλλονται από τους ΦΚΑ, οι οποίοι φέρουν και την ευθύνη του προσδιορισμού του ύψους και του είδους των οφειλών.

Όπως αποτυπώνεται στους παρακάτω πίνακες, μέχρι σήμερα στο Κ.Ε.Α.Ο. έχουν μεταφερθεί οι οφειλές 213.234 οφειλετών συνολικού ύψους 10.472.769.238,72 €. Το ΚΕΑΟ διαχειρίζεται κεντρικά τις οφειλές όπως αυτές αποστέλλονται από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίοι φέρουν και την ευθύνη του προσδιορισμού του ύψους και του είδους των οφειλών.

Μεταρρυθμιστικό «λίφτινγκ» από το 2015 στο ασφαλιστικό

έγραψε η Χριστίνα Κοψίνη στην Καθημερινή:

Κρίσιμες επιπτώσεις θα επιφέρει ο νέος γύρος μεταρρυθμιστικών αλλαγών, οι οποίες, σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης προόδου του ΔΝΤ, πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή από την 1.1.2015.

Σημειώστε μεταξύ άλλων:

– Νέος γύρος ενοποιήσεων και συγχωνεύσεων ασφαλιστικών ταμείων, έτσι ώστε να μην υπερβαίνουν σε αριθμό τα τρία.

– Περαιτέρω μείωση των συντάξεων, προκειμένου το ποσοστό αναπλήρωσης της βασικής σύνταξης –έστω και σταδιακά– να μην υπερβαίνει το 45% των συντάξιμων αποδοχών.

– Νέες περικοπές –λόγω του κανόνα της ανταποδοτικότητας– στις επικουρικές συντάξεις, τουλάχιστον κατά 7%-8%.

– Κατάργηση της δυνατότητας χρηματοδότησης και των λοιπών επικουρικών ταμείων που χρηματοδοτούνται μέσω κοινωνικών πόρων και επανεξέταση της αντίστοιχης χρηματοδότησης, όπου ισχύσει, και για τα Ταμεία κύριας σύνταξης.

– Απάλειψη οποιασδήποτε κρατικής στήριξης στα Ταμεία χορήγησης εφάπαξ.

Στην έκθεση καταγράφεται η συμφωνία για τη μεταρρύθμιση χωρίς, όμως, να περιγράφονται τα πεδία των παρεμβάσεων.

Και γεννάται το ερώτημα: Ο νέος κύκλος των ενοποιήσεων θα αφορά μόνο τα κύρια Ταμεία, δηλαδή οριζόντιες ενοποιήσεις μόνο στον πρώτο πυλώνα συντάξεων (οπότε είναι λογικό να αναμένεται και η συγχώνευση του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ στο ΙΚΑ ή του ΕΤΑΑ στον ΟΑΕΕ), ή θα αφορά και κάθετες ενοποιήσεις, των επικουρικών με τους φορείς κύριας σύνταξης;

Η απάντηση δεν είναι σαφής, μολονότι είναι αισθητή τους τελευταίους μήνες η επικαιροποίηση παλαιότερων αναλύσεων, καθώς και η ενεργοποίηση μεγάλων ιδιωτικών ασφαλιστικών ομίλων, οι οποίοι ενδιαφέρονται για κάθετες ενοποιήσεις προκειμένου να λειτουργήσει ο τρίτος πυλώνας.

Ολα, πάντως, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ασφαλιστική μεταρρύθμιση του Ιανουαρίου θα είναι κάτι πολύ περισσότερο από ακόμη ένα νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο με παρεμβάσεις στα συντάξιμα ποσά και στις γενικότερες παροχές του συστήματος. Η παρέμβαση αναμένεται να είναι περισσότερο δομική, καθώς σημαντικές πηγές χρηματοδότησης πολλών Ταμείων, όπως οι κοινωνικοί πόροι, στερεύουν και ουδείς γνωρίζει εάν το κενό για την κύρια σύνταξη θα καλυφθεί από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού, στο πλαίσιο της θεσμοθετημένης τριμερούς χρηματοδότησης. Επίσης, στην έκθεση του ΔΝΤ πουθενά δεν αναφέρεται ότι οι ενοποιήσεις θα αφορούν μόνο τα Ταμεία κύριας σύνταξης. Αντιθέτως, υπογραμμίζεται ότι, παρά την πρόοδο της μεταρρύθμισης του 2010, «η συνταξιοδοτική δαπάνη παραμένει από τις υψηλότερες στην Ε.Ε.».

Το κυρίαρχο στις επερχόμενες μεταβολές δεν πρέπει να αναζητηθεί πλέον στα όρια ηλικίας, ούτε καν στην κατάργηση των μεταβατικών διατάξεων για «πρόωρες συνταξιοδοτήσεις». Με εξαίρεση την κατάργηση των συντάξεων χηρείας για τις ηλικίες κάτω των 65 ετών, αναμένονται τροποποιήσεις στα κριτήρια καταβολής του ΕΚΑΣ, καθώς και εισαγωγή εισοδηματικού κριτηρίου στη χορήγηση της βασικής σύνταξης. Αλλωστε, την επόμενη χρονιά αρχίζει η εφαρμογή της, καθώς και η σταδιακή μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης έως το έτος 2028. Μόνο που η προβλεπόμενη έλεγε ότι η πτώση του ποσοστού αναπλήρωσης δεν θα ήταν μεγαλύτερη από το 64% το 2028 από το 70% που είχε αποτυπωθεί το 2010.

Σε εκείνη την πρώτη φάση η τρόικα δεν επέμεινε μέχρι τέλους για μεγαλύτερες μειώσεις, αποδεχόμενη βασικά επιχειρήματα της τότε ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας. Ομως, τα δεδομένα άλλαξαν. Η ύφεση, παρά τη σχετική αύξηση που εμφανίζει στα έσοδά του το ΙΚΑ το τελευταίο τρίμηνο, έχει στεγνώσει τα Ταμεία, οι λύσεις που επελέγησαν για τον ΟΑΕΕ παραμένουν επιφανειακές και προσωρινές, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών είναι βέβαιο ότι δεν μπορεί να εξισορροπηθεί από τη σύλληψη της ανασφάλιστης εργασίας, ενώ και η ρύθμιση για την καταβολή των ληξιπρόθεσμων δεν παρουσιάζει πρόοδο.

Κατάργηση κοινωνικών πόρων των Ταμείων

Αναφορικά με τους εναπομείναντες κοινωνικούς πόρους, η συμφωνία με την τρόικα, όπως καταγράφεται στην έκθεση αξιολόγησης του ΔΝΤ, περιλαμβάνει την κατάργηση «όσο περισσότερων γίνεται μέχρι τα τέλη Ιουνίου» προκειμένου να παύσει η ισχύς τους μετά την 1η Ιανουαρίου 2015. Επίσης, ο προγραμματισμός που καταγράφει το ΔΝΤ περιλαμβάνει την κατάργηση –έως τα τέλη Ιανουαρίου– όλων των (κοινωνικών) επιβαρύνσεων μέσω των οποίων «χρηματοδοτούνται τα επικουρικά ταμεία τα οποία τελούν υπό την αρμοδιότητα του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας».

Παράλληλα, θα «τρέχει» και το χρονοδιάγραμμα για την επανεξέταση των κοινωνικών πόρων με τους οποίους χρηματοδοτείται η κύρια σύνταξη κάποιων κλάδων. Η εξέταση αυτής της κατηγορίας (σε αυτή τη φάση θα εκτιμηθεί εάν ο υπό κατάργηση πόρος μπορεί να υποκατασταθεί από αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών ή θα συνδυαστεί με μείωση των συντάξεων) θα γίνει έως τον Σεπτέμβριο και η νομοθέτηση των αλλαγών και καταργήσεων θα προχωρήσει τον Νοέμβριο. Στην έκθεση του ΔΝΤ γίνεται συγκεκριμένη αναφορά και στην εξέταση της κατάργησης του αγγελιόσημου ακόμη και για τα επικουρικά ταμεία, που «ενώ εμπίπτουν στον ορισμό ΕSA 95 περί γενικής κυβέρνησης είναι εκτός της αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας».

Υπενθυμίζεται πως ήδη με το πολυνομοσχέδιο, στο οποίο συμπεριελήφθη το βασικό τμήμα της συμφωνίας με την τρόικα, καταργήθηκαν 43 πόροι.

Αντισυνταγματική η διακοπή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης

Μείζον ζήτημα για χιλιάδες ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ –μεταξύ των οποίων και εκατοντάδες «μπλοκάκηδες» εργαζόμενοι στη βιομηχανία των ΜΜΕ– προκαλεί η γνωμοδότηση του ομότιμου καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στο ΑΠΘ, Αντώνη Μανιτάκη και του λέκτορα της Νομικής του ίδιου Πανεπιστημίου, Ακρίτα Καϊδατζή, που κρίνουν ως αντισυνταγματική τη μονομερή διακοπή της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ, που είναι οφειλέτες του, λόγω του υποχρεωτικού χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης.

Εγκύκλιος ΙΚΑ για όρια ηλικίας στην διαδοχική ασφάλιση

Ερμηνευτική εγκύκλιος του ΙΚΑ για τις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης εργαζομένων που ξεκίνησαν με ασφάλιση ΙΚΑ, συνέχισαν με ΟΑΕΕ και επανήλθαν στο ΙΚΑ

* Σύμφωνα με τον υποδιοικητή του ΙΚΑ Δ.Πατσούρη, πρόκειται για περίπου 200 περιπτώσεις με βάση τις εκκρεμούσες αιτήσεις στα υποκαταστήματα του ΙΚΑ – Σύμφωνα όμως με τις εφημερίδες, η εγκύκλιος αφορά χιλιάδες περιπτώσεις ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων.

Η συγκεκριμένη εγκύκλιος αλλάζει τα δεδομένα για συνταξιοδότηση με χαμηλά όρια ηλικίας κυρίως για τις γυναίκες μητέρες ανηλίκων, ελεύθερους επαγγελματίες που ασφαλίστηκαν από τον ΟΑΕΕ στο ΙΚΑ και όσους κατά τα τελευταία χρόνια δεν έχουν εργασία. Σύμφωνα με την εγκύκλιο, οι ασφαλισμένοι, κατοχυρώνουν δικαίωμα σύνταξης από το ΙΚΑ, κατά τον χρόνο που συμπληρώνουν:

• α) είτε τις απαιτούμενες ημέρες συνταξιοδότησης, οπότε κατοχυρώνεται το δικαίωμα συνταξιοδότησης στο όριο ηλικίας και με τις ημέρες εργασίας που έχουν καθοριστεί για το συγκεκριμένο έτος.

• β) είτε την ηλικία – στις περιπτώσεις των γυναικών με 4.500 ημέρες εργασίας στη μεικτή ασφάλιση για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη.

Βοήθημα ανεργίας σε «μπλοκάκια»

Με πολύ δεσμευτικές προϋποθέσεις εγκρίθηκε από το υπουργείο Εργασίας προϋπολογισμός (40 εκατ. ευρώ για το 2013) για την ενεργοποίηση βοηθήματος ανεργίας 360 ευρώ ανά μήνα σε ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενους που διακόπτουν το επάγγελμά τους.

Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. Φ.80000/8285/253/2013 Απόφαση του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, δικαιούχοι είναι όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι ασφαλισμένοι σε ΟΑΕΕ (πρώην ΤΕΒΕ) ή ΕΤΑΠ-ΜΜΕ διακόπτουν αποδεδειγμένα το επάγγελμά τους, δεν αυτοαπασχολούνται, δεν αναλαμβάνουν μισθωτή απασχόληση και δεν λαμβάνουν σύνταξη από οποιαδήποτε αιτία από φορέα κύριας ασφάλισης, τον ΟΓΑ, το ΝΑΤ ή το Δημόσιο ή φορέα κύριας ασφάλισης της αλλοδαπής, έχουν καταβάλει την ειδική εισφορά της παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 και δεν έχουν οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Και υπό την προϋπόθεση όμως ότι το συνολικό ατομικό καθαρό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή των δύο οικονομικών ετών που προηγούνται της υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των 20.000 ευρώ και το συνολικό οικογενειακό καθαρό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή των δύο ετών που προηγούνται της υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των 30.000 ευρώ.